Artikel van website GBA 26/8/2019 www.gegevensbeschermingsautoriteit.be

Toezicht op misdrijven in ziekenhuizen

Indien een ziekenhuis beslist om camera’s te plaatsen om misdrijven te voorkomen of vast te stellen zoals diefstal (bv. uit een kamer) of agressie (bv. op de spoedafdeling) zal het handelen over bewakingscamera’s en is de Camerawet van toepassing.

Afhankelijk van de specifieke locatie binnen het ziekenhuis zal het soms gaan om een besloten plaats toegankelijk voor het publiek (denken we maar aan de parking, het onthaal of de cafetaria) betreffen of soms een besloten plaats niet toegankelijk voor het publiek (denken we maar aan een operatie- of behandelkamer).

De Camerawet kent een aantal specifieke verplichtingen zoals het plaatsen van een uniform pictogram en het indienen van een specifieke aangifte.

De Camerawet stelt duidelijk dat zij NIET van toepassing is op bewakingscamera’s ten overstaan van de werknemer, opgesteld op een bewaakte arbeidsplaats met het oog op veiligheid en gezondheid, bescherming van de goederen van de onderneming, controle van het productieproces en controle van de arbeid van de werknemer. Dit houdt in dat de Camerawet in een ziekenhuis enkel van toepassing is op diefstallen die gepleegd worden door derden, zoals bezoekers, leveranciers, patiënten,… Indien een personeelslid bijvoorbeeld de diefstal pleegt, zal het dus niet de Camerawet zijn die zal moeten gerespecteerd worden maar wel de AVG voor wat de openbare sector betreft en voor wat de privésector betreft bestaat er een specifiek instrument met name cao nr. 68, die een aantal verplichtingen van de AVG specifiek vertaalt naar de werkvloer.

artikel van website GBA 26/8/2019.

Toezicht op patiënten in ziekenhuizen

Een ziekenhuis hanteert niet alleen camera’s om misdrijven te voorkomen of vast te stellen. Verschillende andere mogelijk toepassingen van cameratoezicht zijn denkbaar, bijvoorbeeld het monitoren met een camera van een patiënt op de slaapafdeling, het in de gaten houden van de patiënt die op intensieve zorgen ligt of nog het controleren van een patiënt in een isoleercel van een psychiatrisch ziekenhuis.

 

In deze gevallen handelt het niet over een bewakingscamera in de zin van de Camerawet en is deze wetgeving dan ook niet van toepassing. Het ziekenhuis in kwestie dient wel de AVG te respecteren omdat deze wetgeving van toepassing is van zodra er beelden zijn van geïdentificeerde of identificeerbare personen.

In de gevallen die hierboven zijn geciteerd gaat het steeds over “toezicht op de gezondheidstoestand” van de patiënt. De AVG houdt een principieel verbod in om persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid te verwerken zoals het filmen van patiënten om hun gezondheidstoestand na te gaan.

Op dat principiële verbod bestaan echter enkele uitzonderingen. Een aantal van deze uitzonderingen zouden hier kunnen ingeroepen worden. Zonder limitatief te zijn kan er onder meer aan volgende rechtsgronden gedacht worden.
Een eerste mogelijke uitzondering is de schriftelijke toestemming van de betrokkene. Hier kan gedacht worden aan beeldopnamen van een patiënt in een slaapkliniek.

Een tweede mogelijke uitzondering is wanneer de verwerking noodzakelijk is voor doeleinden van preventieve geneeskunde of medische diagnose, het verstrekken van zorg of behandelingen aan de betrokkene. Hier kan gedacht worden aan beeldopnamen bij de dienst intensieve zorgen.

Naast de bovenstaande rechtsgronden, moet het ziekenhuis ook steeds rekening houden met het proportionaliteitsbeginsel. Concreet dient het belang van het ziekenhuis te worden afgewogen tegen het recht op privacy van de opgenomen persoon (de patiënt). Aangezien het tevens handelt over gevoelige persoonsgegevens , met name  persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid, is de afweging van beide belangen een delicate evenwichtsoefening.

De centrale vraag vanuit privacy-oogpunt is of cameratoezicht bijvoorbeeld in een afdeling intensieve zorgen of in de isoleercel werkelijk noodzakelijk is voor het volbrengen van de taken van het ziekenhuis (in de eerste plaats het aanbieden van passende zorg). In dat kader dient nagegaan te worden of er andere, minder privacyschendende middelen voorhanden zijn om het nagestreefde doel te bereiken. Het gaat immers steeds om ruimten waar personen een tijd onafgebroken (kunnen) blijven, geen mogelijkheid hebben om zich te onttrekken aan de verwerking (het filmen) en niet altijd de mogelijkheid hebben om hun mening over een dergelijke maatregel te verkondigen.

Integrale en permanente camerabewaking lijkt dan ook steeds een brug te ver, temeer omdat er andere reeds gebruikte maatregelen zijn (monitoring via een computersysteem van de vitale functies van de patiënt, visuele controle door het verplegend personeel,…).